مهدویت

در اين ميان دعاهاي روزانه نقل شده از امام سجّاد(ع) ويژگي‌هاي منحصر به فردي دارد و آن اينكه در يك مجموعه به هم پيوسته و طول يك هفته، از شنبه تا جمعه، نيازهاي گوناگون معنوي بندگان خدا را پاسخ مي‌دهد.

در اينجا قصد بررسي تمامي دعاهاي روزانه را نداريم و تنها مي‌خواهيم، دعاي روز دوشنبه را كه در آن به موضوع حقوق مردم توجّه‌اي ويژه شده و در پايان آن استغفاري خاص براي بخشايش مظالم يا ستم‌هاي روا شده در حقّ مردم، آمده است، بررسي كنيم.

پيش از پرداختن به دعاي ياد شده، تذكّر اين نكته ضروري است كه ستم به مردم و ضايع كردن حقوق آنها تنها در صورتي قابل بخشايش است كه حقوق ضايع شده به نحوي جبران گردد و از صاحب حق به خاطر ظلمي كه بر او رفته است، حلاليّت گرفته شود، ولي در صورتي كه به هر دليل نتوان به صاحب حق، دسترسي يافت و راهي هم براي جبران نباشد، مي‌توان با استغفار واقعي از زير بار گناه ستم به مردم، رهايي يافت.

در بخشي از دعاي روز دوشنبه در زمينة طلب بخشايش از ستم‌هاي روا داشته شده به مردم،‌ چنين مي‌خوانيم:
«... و از تو خواهانم دربارة‌ ستمي كه به بندگان تو كردم [و حقّي كه بر من دارند]. پس هر بنده‌اي از بندگانت يا كنيزي از كنيزات كه ستمي در حقّ او روا داشته‌ام، در جانش يا در آبرويش يا در مالش، يا در [حقّ] خانواده و فرزندش، يا بدگويي او را كرده‌ام يا به دليل هوا و هوس چيزي را بر او تحميل كرده‌ام؛ يا در برابر او خودبزرگ‌بيني، خودبيني، خودنمايي و خودبرتربيني داشته‌ام، خواه غايب باشد و خواه حاضر و خواه زنده باشد و خواه مرده و دست من از دامان او كوتاه باشد و توان جبران ستم روا داشته شده و حلاليّت طلبي از او را نداشته باشم، پس از تو مي‌خواهم ـ اي كسي كه مالك حاجت‌هايي و همة‌ حاجات به مشيّت و ارادة او به شتابان روا شود ـ كه بر محمّد و خاندان او درود فرستي و [كسي را كه بر من حقّي دارد] به هر صورت كه خود مي‌خواهي، از من خشنود سازي و از پيش خود بر من رحمتي را ارزاني داري، زيرا آمرزيدن از تو چيزي كم نمي‌كند و بخشيدن به تو زياني نمي‌رساند. اي مهربان‌ترين مهربانان.»1

اميدواريم خداوند به همة ما توفيق توبه واقعي از همة‌ گناهان؛ به ويژه ستم‌هايي كه در حقّ ديگران روا داشته‌ايم، ارزاني فرمايد.