ایرانیان و آغاز زمینه سازی ظهور
آيات و اخبار در ستايش ايرانيان
رواياتى كه درباره ايرانيان و پيرامون آياتى كه تفسير به ايرانيان شده وارد شده است تحت اين نُه عنوان آمده است:
طرفداران سلمان فارسى ،اهل مشرق زمين ، اهل خراسان ، ياران درفش هاى سياه، فارسيان ، سرخ رويان ، فرزندان سرخ رويان ، اهل قم ، اهل طالقان .
صاحب الميزان آورده كه ذرّالمنثور، روايتى را عبدالرزاق و عبدبن حميد و ترمذى و ابن جرير و ابن ابى حاتم و طبرانى در كتاب اءوسط و و بيهقى در كتاب دلائل .. از ابوهريره نقل كرده است كه وى گفت :
پيامبر (ص ) اين آيه را قرائت فرمود:
« وَإِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ » (1)
و اگر روى برتابيد [خدا] جاى شما را به مردمى غير از شما خواهد داد كه مانند شما نخواهند بود
عرض كردند: يا رسول اللّه ! اينها چه كسانى هستند كه اگر ما روى گردان شويم جايگزين ما مى شوند؟ پيامبر اسلام (ص ) با دست مبارك به شانه سلمان فارس زد و سپس فرمود:
« او و طرفداران او، بخدايى كه جانم در دست قدرت اوست اگر ايمان بستگى به كهكشانها داشته باشد مردانى از فارس (ايرانيان ) به آن دست مى يابند» (2)
در اين روايت دو معنا كه همه بر آن اتفاق دارند، وجود دارد كه عبارتند از: اينكه ايرانيان خط و جناح دومى بعد از اعراب، براى به دوش كشيدن پرچم اسلام مي باشند. بدليل اينكه،آنان به ايمان دست مى يابند هر چند دسترسى به آن دشوار باشد.
آيا تاكنون روى گردانى اعراب از اسلام و جايگزين شدن (ايرانيان ) بجاى آنان صورت گرفته است يا خير؟
جواب: بر اهل دانش و علم ،پوشيده نيست كه مسلمانان امروز، اعم از عرب و غيرعرب از اسلام واقعى اعراض نموده روى گردان شده اند. بدين ترتيب متاءسفانه فعل شرط، درآيه شريفه «إِن تَتَوَلَّوْا» تحقق يافته و تنها جواب شرط،يعنى جايگزين شدن ايرانيان
به جاى آنان باقى مانده است ، در اين زمينه هم با دقتى منصفانه مى توان گفت كه
وعده الهى ، در آستانه تحقق است .
خداى عزوجلّ فرمود:
« اوست آنكه برانگيخت در بين درس نخوانده ها رسولى را از خودشان كه آيات خدا را بر آنان مى خواند و آنان را پاك مى سازد و كتاب و حكمت شان مى آموزد اگر چه قبلا در گمراهى آشكارى بودند و افراد ديگرى از ايشان كه به آنان نپيوسته اند و اوست خداى عزيز و حكيم » (3)
مسلم ، در صحيح خود از ابوهريره روايت كرده كه گفت :
ما حضور پيامبر (ص ) بوديم كه سوره مباركه جمعه نازل شد و حضرت آن را تلاوت فرمود تا رسيد به آيه « وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ » مردى از او سؤ ال كرد، يا رسول اللّه : اينان چه كسانى هستند كه هنوز به ما نپيوسته اند؟
ابوهريره گفت : سلمان فارسى نيز در بين ما بود پيامبر (ص ) دست مباركشان را بر سلمان نهاد و فرمود: بخدايى كه جانم در دست قدرت اوست اگر ايمان بستگى به كهكشانها داشته باشد مردانى از اينها (طرفداران سلمان ) به آن دست خواهند يافت در تفسير على بن ابراهيم ، ذيل آيه « وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ » آمده است كه :
« و افراد ديگرى كه به آنها نپيوسته اند» يعنى كسانى كه بعد از آنان اسلام آورده اند.
در سوره اسراء خداوند فرموده :
« به بنى اسرائيل اعلام نموديم در كتاب ، (تورات) كه دو بار در زمين فساد و سركشى بزرگى خواهيد كرد، پس چون وعده يكى از آنها (فساد) برسد. بندگانى از خود را كه داراى قوت و نيرومندى شگرفى هستند به طرف شما مى فرستيم تا در همه جا جستجو كنند و اين وعده اى انجام شده است ، سپس پيروزى را مجدداً براى شما برگردانيم و شما را با اموال و فرزندان يارى كنيم و شما را از آنان (دشمنانتان ) بيشتر و قوى تر گردانيديم . اگر نيكى نموديد، براى خودتان و اگر بدى نموديد گريبانگير خودتان مى شود و زمانيكه ديگر وعده آن (فساد) آيد رويهاى شما را بد جلوه دهند تا اينكه داخل مسجد شوند همانگونه كه نخستين مرتبه وارد شوند و تا اينكه نابود و تباه كنند آنچه را كه بر آن غلبه يافتند تباه كردنى » (4)
در تفسير نورالثقلين از روضه كافى پيرامون تفسير آيه شريفه :
« بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ»
از امام صادق (ع ) نقل شده است كه فرمود:
« آنان كسانى هستند كه خداوند قبل از ظهور قائم (عج ) آنها را برنمى انگيزد و آنان دشمنى از آل پيامبر (ص ) را فرا نمى خوانند مگر اينكه او را به قتل مى رسانند »
در بحارالانوار از امام صادق (ع ) منقول است كه حضرت آيه شريفه فوق را قرائت كردند... عرض كرديم فدايت شويم اينها چه كسانى هستند؟ سپس حضرت 3 مرتبه فرمودند :« بخدا سوگند آنان اهل قم هستند، به خدا سوگند آنان اهل قم هستند، بخدا قسم آنان اهل قم هستند» (5)
اما رواياتى كه از طريق شيعه و سنى در ستايش ايرانيان و نقش آنان در بدوش كشيدن درفش هدايت اسلام وارد شده ، بسيار است ، از آن جمله روايت مربوط به مبارزه با اعراب ، براى بازگشت به اسلام .
ابن ابى الحديد معتزلى در شرح نهج البلاغه نقل كرده است كه :
« روزى اشعث بن قيس نزد امير مؤ منان (ع) آمد و از ميان صفوف جماعت گذشت تا خود را به نزديكى حضرت رساند، بعد رو به آن بزرگوار كرده و گفت : اى اميرمؤ منان اين سرخ رويان (ايرانيان ) كه اطراف شما را گرفته و نزديك شما نشسته اند بر ما چيره شده اند. در اين لحظه كه حضرت كاملا سكوت فرموده و سرش را بزير افكنده و با پاى خود آرام به منبر مى كوبيد (يعنى اشعث چه گفتى ) ناگهان صعصعة بن صوحان كه يكى از ياران باوفاى حضرت بود گفت : ما را با اشعث چكار! امروز اميرمؤ منان (ع) درباره اعراب مطلبى را مى فرمايد كه هميشه بر سر زبانها خواهد ماند و فراموش نمي گردد، سپس حضرت پس از درنگى اندك ، سر را بالا گرفته و فرمود: كداميك از اين شكم پرستان بى شخصيت مرا معذور مى دارد و حكم به انصاف مى كند، كه برخى از آنها مانند الاغ در رختخواب خود مى غلطد و ديگران را از پند آموختن محروم مي سازد! آيا مرا امر مى كنى آنان (ايرانيان) را طرد كنم ، هرگز طرد نخواهم كرد. چون در اين صورت از زمره جاهلان خواهم بود اما سوگند به خدايى كه دانه را شكافت و بندگانش را آفريد حتما شما را براى برگشت مجدد به آئين تان سركوب مى كنند همانگونه كه شما آنان(ايرانيان) را در آغاز، براى پذيرش آن آئين سركوب نموديد.»(6)
اين مطلب دلالت دارد كه وعده الهى بزودى در بين اعراب محقق مى شود و آنان را از دين رو بر مى گردانند و خداوند ايرانيان را جايگزين آنها مى نمايد كه مانند آنان عرب زبان نيستند... و دلالت دارد كه پيروزى اسلام در اين مرحله از ايران آغاز شده و به طرف قدس ادامه مى يابد و مقدمه براى ظهور حضرت مهدى (ع ) است .
( اشعث بن قيس رئيس قبيله بزرگ كنده و ازسران منافقين و از جمله كسانى بود كه درقتل اميرمؤمنان(ع) شركت داشت و دختر او جعده نيز همسر امام مجتبى (ع) بود كه آن حضرت را به وسيله زهر مسموم نمود و پسرش از جمله افرادى بوده كه در به شهادت رساندن امام حسين (ع) سهيم بوده است . البته اينكه تعبير به سرخ رويان كرده اين است كه عرب رنگ سبز را اگر زياد باشد سياه مى گويند به همين جهت در اثر سرسبزى و بسيارى نخل خرما در عراق ، آن كشور را (ارض سواد) يعنى (سرزمين سياه ) مى نامند. از اين رو از سفيد نيز تعبير به سرخ مى كنند.بدين جهت ايرانيان را چون سفيد پوست هستند، سرخ رويان و يا فرزندان سرخ رويان مى گويند.)
حافظ ابونعيم اين روايت را در كتاب ياد شده از ابن عباس نقل كرده و گفته است :
« نزد پيامبر (ص) صحبت از ايرانيان ميان آمد، حضرت فرمود: ايرانيان طرفداران و دوستداران ما اهل بيت هستند » (7)
ابونعيم در كتاب خود، اين روايت را از ابوهريره نقل كرده كه پيامبر (ص) فرمود:
« امت من آنچه را امتهاى گذشته و نسل هاى قبل از آنان گرفته اند وجب به وجب و متر به متر خواهند گرفت . گفته شد: يا رسول الله همانگونه كه ايران و روم انجام دادند؟ حضرت فرمود: مردم كدامند غير از ايرانيان و روميان » (8)
اين روايت ، به حقيقتى از تاريخ تمدن اشاره دارد و آن اينكه ايرانيان و روميان يعنى غربى ها مركز ثقل تمدن بشريت را در تاريخ تشكيل مى دهند و ما در زمان خود شاهديم كه هيچ ملتى مانند ايرانيان بر سر تمدن ، طرف درگير، با غربيها نيست .
* در روايات منظور از فارس ها فارسي زبانان نبوده بلكه اهالي سرزمين پارس بوده ، كه تمامي ايرانيان را شامل
مي شود و همچنين منظور از اهل قم اهالي شهر قم نبوده بلكه پيروان خط فكري قم و تمامي ايرانيان بوده است .
پي نوشت ها :
1- سوره محمد.آيه 38
2- الميزان ج 18 ص 250.
3-سوره جمعه ، آيه 2،3
4- سوره اسراء ، آيه 4، 5،6 و7
5- بحار الانوار ج 60 ص 216.
6- شرح نهج البلاغه ج 20 ص 284
7- ذكر اصبهان ص 11.
8- ذكر اصبهان ص 11.
از امام صادق (ع ) روايت شده كه فرمود:
« آذربايجان براى ما لازم است ، چيزى در مقابل آن ياراى مقاومت ندارد و چون انقلاب گر ما قيام كند به سوى او بشتابيد، اگر چه رفتن با چهار دست و پا بر روى برف باشد.
منبع : غيبت نعمانى ص 170